Przejdź do treści
delab photo

Jak cytować generatywną AI?

Celem cytowania narzędzi generatywnej AI, podobnie jak tradycyjnych źródeł, jest zapewnienie przejrzystości i rzetelności pracy naukowej, a także docenienie wkładu technologii oraz twórcy treści w proces badawczy. Organizacje opracowujące style cytowania, takie jak APA, MLA czy Chicago, zaproponowały już sposoby cytowania treści tworzonych przez AI.
Niezależnie od wybranego stylu cytowania, warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach dotyczących cytowania treści generowanych przez AI:

  • Podawanie źródła: Jeśli korzystasz z treści wygenerowanych przez AI, dobrze jest podać źródło – bez względu na to, czy jest to tekst, czy obrazy.

  • Wyjaśnienie roli AI: Aby czytelnicy mogli w pełni zrozumieć, w jaki sposób AI wpłynęła na tworzenie treści, warto opisać, jakie zadania wykonała i jak miało to wpływ na wyniki. Pomoże to zrozumieć rolę AI w procesie badawczym.

  • Weryfikacja autentyczności: Gdy korzystasz z cytatów lub źródeł generowanych przez AI, warto sprawdzić ich autentyczność. Modele AI czasami tworzą odniesienia, które mogą być nieistniejące lub trudne do zweryfikowania.

  • Zgodność z wytycznymi: Zanim zdecydujesz się użyć AI, dobrze jest upewnić się, czy jej wykorzystanie jest zgodne z wytycznymi instytucji akademickiej lub osoby prowadzącej zajęcia. Przestrzeganie tych zasad pomaga uniknąć problemów z etyką pracy naukowej i wspiera przejrzystość procesu badawczego.

Styl APA

Styl APA sugeruje, aby opisać sposób użycia konkretnego narzędzia w jednej z sekcji pracy, np. w metodologii lub wstępie. Warto w tym miejscu przedstawić szczegóły dotyczące zastosowania narzędzia, takie jak przykładowe prompty i wygenerowane odpowiedzi. W stylu APA konieczne jest podanie twórcy narzędzia w formie odniesienia w tekście i bibliografii.

Kluczowe elementy stylu

  • Autor: To instytucja, która stworzyła narzędzie (np. OpenAI).

  • Data: Powinna wskazywać rok opublikowania wersji narzędzia, z której korzystano.

  • Tytuł: Tytuł modelu pisany kursywą. W przypadku narzędzi OpenAI występuje wiele uaktualnień nazw tj. ChatGPT-3.5, ChatGPT-4. W tym wypadku zalecane jest używanie ogólnej nazwy modelu, bez numeru wersji (np. ChatGPT).

  • Wersja narzędzia: Po tytule w nawiasach podaj numer wersji lub datę aktualizacji.

Przykład

Dla narzędzi OpenAI numer wersji jest integralną częścią nazwy modelu, więc należy podać go bez dodatkowej daty (np. GPT-4). Dla ChatGPT należy podać datę aktualizacji, aby wskazać, z której wersji interfejsu lub modelu korzystałeś (np. ChatGPT (wersja z 14 marca)).

Przykład

Dla innych narzędzi generatywnej AI, jeśli narzędzie używa innej metody wersjonowania (np. numeracji wersji lub dokładnych dat), zastosuj ten format, który najlepiej odzwierciedla sposób wersjonowania (np. Bard (wersja 1.2)).
Opis: W nawiasach kwadratowych dodaj krótki opis rodzaju narzędzia, np. „[Duży model językowy]” lub „[Model generowania obrazów]”.
Źródło: Zakończ cytowanie adresem URL, który prowadzi bezpośrednio do narzędzia lub jego dokumentacji (np. https://chat.openai.com/chat).

Przykład

Cytowanie w nawiasie: (OpenAI, 2023)
Wygenerowany tekst przez AI (OpenAI, 2023) podkreślił, że AI z pewnością może odgrywać coraz większą rolę w kreatywnych procesach, ale całkowite zastąpienie ludzi w tych zadaniach wydaje się mało prawdopodobne.
Cytowanie narracyjne: (OpenAI, 2023)
OpenAI (2023) podkreśla, że choć AI z pewnością może odgrywać coraz większą rolę w kreatywnych procesach, całkowite zastąpienie ludzi w tych zadaniach wydaje się mało prawdopodobne.
Pełne odniesienie:
OpenAI. (2023). ChatGPT (wersja z 14 marca) [Duży model językowy]. https://chat.openai.com/chat
Dodatkowe informacje:
Długie odpowiedzi generowane przez AI można umieścić w dodatkach do pracy lub materiałach uzupełniających, aby czytelnicy mieli dostęp do pełnego kontekstu:
W odpowiedzi na pytanie „Czy technologia sztucznej inteligencji może całkowicie zastąpić ludzi w kreatywnych zadaniach?” wygenerowany przez ChatGPT tekst wyjaśnił, że AI może odgrywać coraz większą rolę w kreatywnych procesach, całkowite zastąpienie ludzi w tych zadaniach wydaje się mało prawdopodobne (OpenAI, 2023; pełny tekst znajduje się w Aneksie).



Styl MLA

Styl MLA opiera się na elastycznym podejściu, uwzględniającym rozwój nowych narzędzi AI. W razie potrzeby zaleca się dostosowanie poniższych wytycznych. Cytowane powinny być wszystkie treści, które zostały wygenerowane przez AI (teksty, parafrazy, grafiki itp.). Co więcej, stosowanie tych narzędzi do edycji tekstów tj. tłumaczenie, także powinno być opatrzone notatką.

Kluczowe elementy stylu

  • Autor: Nie jest zalecane traktowania narzędzia jako autora (np. ChatGPT). Zamiast tego, należy wskazać instytucję, która stworzyła narzędzie (np. OpenAI).

  • Tytuł źródła: Należy opisać, co zostało wygenerowane przez narzędzie AI. Może to obejmować informacje o użytym poleceniu (promptcie). Przykład to opis, który wyjaśni co zostało wygenerowane, np. „Czy technologia sztucznej inteligencji może całkowicie zastąpić ludzi w kreatywnych zadaniach?”.

  • Tytuł kontenera: Należy podać nazwę narzędzia (np. ChatGPT).

  • Wersja narzędzia: Należy podać numer wersji lub datę aktualizacji narzędzia, z którego skorzystano. Tak jak w przypadku stylu APA, oznaczenie zależy od tego jak to narzędzie jest wersjonowane i opisywane przez jego twórców.

Przykład

Dla narzędzi OpenAI numer wersji jest integralną częścią nazwy modelu, więc należy podać go bez dodatkowej daty (np. GPT-4). Dla ChatGPT należy podać datę aktualizacji, aby wskazać, z której wersji interfejsu lub modelu korzystałeś (np. ChatGPT (wersja z 14 marca)).

Przykład

Dla innych narzędzi generatywnej AI, jeśli narzędzie używa innej metody wersjonowania (np. numeracji wersji lub dokładnych dat), zastosuj ten format, który najlepiej odzwierciedla sposób wersjonowania (np. Bard (wersja 1.2)).
Wydawca: Należy wskazać instytucję, która stworzyła narzędzie (np. OpenAI).
Data: Należy podać datę wygenerowania treści przez narzędzie AI.
Lokalizacja: Zaleca się wskazanie ogólnego adresu URL prowadzącego do narzędzia (np. https://chat.openai.com/chat).

Przykład

  • Cytowanie treści tekstowych
    Prompt: Czy technologia sztucznej inteligencji może całkowicie zastąpić ludzi w kreatywnych zadaniach?
    Odniesienie w tekście: Chociaż sztuczna inteligencja z pewnością może mieć coraz większy wpływ na procesy twórcze, pełne zastąpienie ludzi w tych obszarach wydaje się mało realne („Czy technologia sztucznej inteligencji może całkowicie zastąpić ludzi”).
    Cytat w bibliografii: „Czy technologia sztucznej inteligencji może całkowicie zastąpić ludzi” prompt. ChatGPT, wersja z 14 marca, Open AI, 26 sierpnia 2024, https://chat.openai.com/chat
  • Cytowanie treści wizualnych (np. obrazy)
    Prompt: Wygeneruj obraz pokazujący ludzi w biurze, którzy uczą się programowania
    Podpis obrazu: Rys. 1. „Obraz pokazujący ludzi w biurze, którzy uczą się programowania” prompt, DALL-E, wersja 3, OpenAI, 26 sierpnia 2024, https://www.bing.com/images/create?FORM=GENILP
  • Cytowanie kreatywnych treści tekstowych (np. wiersz, piosenka)
    Prompt: Napisz opowiadanie o tytule „Zmierzch nad Jeziorem”, który opisuje piękno zachodu słońca nad jeziorem.
    Cytat w bibliografii: „Zmierzch nad Jeziorem” opowiadanie o zachodzie słońca nad jeziorem. ChatGPT, wersja z 14 marca, OpenAI, 26 sierpnia 2024, https://chat.openai.com/chat
    Jeżeli utwór nie ma nadanego tytułu wówczas możemy użyć części lub całości pierwszego wersu jako tytułu w elemencie.
  • Cytowanie źródeł wtórnych użytych przez narzędzie AI
    Jeśli narzędzie AI, takie jak Bing AI, podaje źródło wtórne, należy samodzielnie zweryfikować źródło i w przypadku cytowania traktować to jako swoje źródło.



Styl Chicago

W stylu Chicago, w mniej formalnych tekstach zaleca się krótką wzmiankę o użytym narzędziu AI. W formalnych pracach preferuje się stosowanie przypisów dolnych lub końcowych. Jeśli tekst wygenerowany przez AI został edytowany, należy to również uwzględnić w przypisie. W odróżnieniu od innych stylów, narzędzie AI nie powinno być wymieniane w bibliografii ani na liście odniesień, chyba że dostępny jest publiczny link do konkretnej konwersacji lub wygenerowanego materiału.

Kluczowe elementy stylu

  • Autor: Autorem jest użyte narzędzie, ogólna nazwa modelu, bez numeru wersji (np. ChatGPT).

  • Tytuł: Tytuł powinien odzwierciedlać treść polecenia (np. tekst wygenerowany przez ChatGPT).

  • Wydawca: Należy wskazać instytucję, która stworzyła narzędzie (np. OpenAI).

  • Data: Należy podać datę wygenerowania treści przez narzędzie AI.

  • Źródło: Zakończ cytowanie adresem URL, który prowadzi bezpośrednio do narzędzia lub jego dokumentacji (np. https://chat.openai.com/chat). Adres URL nie jest niezbędnym elementem odwołania, ponieważ nie jest możliwe dotarcie do prywatnej konwersacji. Jednak, ze względu na wprowadzane nowe funkcjonalności przez AI możliwe staje się wygenerowanie ogólnodostępnego linku do czatu (Brown University Library, 2024).

Przykłady

Cytowanie w przypisie dolnym lub końcowym
Jeżeli informacja o użytym prompcie była uwzględniona w tekście pracy:
Tekst wygenerowany przez ChatGPT, OpenAI, 26 sierpnia 2024 r., https://chat.openai.com/chat .
Odwołanie wraz z informacją o prompcie:
ChatGPT, odpowiedź na „Czy technologia sztucznej inteligencji może całkowicie zastąpić ludzi w kreatywnych zadaniach?”, OpenAI, 26 sierpnia 2024 r., https://chat.openai.com/chat .
Dodatkowe informacje :
Jeżeli edytujemy tekst wygenerowany przez AI należy tą informację uwzględnić w tekście lub notatce (np. „edytowano pod kątem stylu i treści”).
Dostosowania stylistycznego tekstu (np. zmiany czcionki) wygenerowanego przez AI nie trzeba opisywać.



Problem “nieumyślnego plagiatu”

Korzystanie z treści generowanych przez modele AI wiąże się z ryzykiem naruszenia praw autorskich oraz (nieumyślnego) plagiatu. Wygenerowane treści mogą opierać się na materiałach chronionych prawem autorskim, co zwiększa prawdopodobieństwo podobieństwa do istniejących tekstów, bez odpowiedniego uznania autorstwa (Kwon, 2024; Cornell University Task Force, 2023). Aby zminimalizować ryzyko "nieumyślnego plagiatu", można sprawdzić teksty generowane przez AI za pomocą standardowych systemów antyplagiatowych. Więcej o kontrowersjach etycznych wokół generatywnej AI znajdziesz w sekcji: → Wyzwania etyczne



← wróć do dobrych praktyk

← info o badaniu



Źródła:

Kwon, D. (2024). AI is complicating plagiarism. How should scientists respond? Nature. DOI
Cornell University Task Force. (2023). Generative AI in Academic Research: Perspectives and Cultural Norms. Cornell University. DOI